امروزه کراس‌اوورها بر بازار خودرو سلطه یافته‌اند تا جایی که حتی در حال حذف سدان‌های سنتی هستند. این تغییر چشمگیر حدود 20 سال پیش با جدیت آغاز شد یعنی زمانی که تویوتا اولین نسل از لکسس RX که بر اساس پلت‌فرم کمری ساخته شده بوده را معرفی کرد؛ اما RX به‌هیچ‌وجه اولین کراس‌اوور دنیا نبود و تویوتا این کلاس را پایه‌گذاری نکرد بلکه فقط از مزیت‌های آن استفاده کرد زمانی که رقبا توجهی به آن نداشتند. اولین کراس‌اوورها پس از جنگ جهانی دوم توسط آمریکایی‌ها و شوروی‌ها ساخته شدند و هرچند این خودروها رقیب مستقیم یکدیگر نبودند اما پیش‌نمایشی از خودروهایی را ارائه کردند که حدود نیم‌قرن بعد به شکل طوفانی بازار خودرو را در دست گرفته‌اند.

ماترا سیمکا رانچو

رانچو که توسط گروه مهندسی فرانسوی ماترا با همکاری شرکت خودروسازی فرانسوی سیمکا ساخته شد، در سال 1977 به‌عنوان رقیب مستقیم رنجروور به بازار آمد. رانچو بر اساس نسخه پیکاپ از خودروی کوچک سیمکا 1100 ساخته شده بود. برای ساخت این ماشین مهندسان به‌سادگی به طول شاسی سیمکا اضافه کرده و بدنه جدیدی را به آن اضافه کردند که از ترکیبی از فایبرگلاس و پلی‌استر ساخته شده بود. هرچند رانچو ارتفاع زیادی از سطح زمین داشت اما از سامانه چهارچرخ محرک بی‌بهره بود. البته این کراس‌اوور فرانسوی با همان انتقال قدرت دیفرانسیل جلو هم در سفرهای تفریحی خارج از شهر خوب عمل می‌کرد. زیر کاپوت رانچو هم یک پیشرانه 1.4 لیتری چهار سیلندر با تنها 80 اسب بخار قدرت قرار گرفته بود.

گاز M72

خودروهای ساخت شوروی اغلب بسیار وحشتناک بودند اما نمونه‌های جالبی هم بین آن‌ها پیدا می‌شود مثل همین گاز M72 که بر اساس گاز M20 ساخته شده و در سال 1955 معرفی شد. این خودرو که یک سدان چهاردر بود، اولین خودروی شاسی یکپارچه چهارچرخ محرک تولید انبوه دنیا محسوب می‌شود. بدنه M72 نسبت به M20 معمولی تقویت شده بود اما مهندسان شوروی شاسی و گیربکس آن‌را از خودروی نظامی آفرود گاز 69 قرض گرفته بودند. M72 تنها 55 اسب بخار قدرت داشت اما وظیفه خود را به‌خوبی انجام می‌داد. از این خودرو مجموعاً 4677 دستگاه ساخته شد و تولید آن در سال 1958 خاتمه یافت.

جیپ جیپستر

پس از موفقیت جیپ ویلیز در جنگ جهانی دوم، شرکت ویلیز اوورلند معتقد بود حالا زمان ایده‌آلی برای گسترش این فرمول برنده است. هرچند در آن زمان نسخه غیرنظامی جیپ با نام CJ ساخته شد اما سازنده متوجه شکافی در بازار شد که به خودروی کمی راحت‌تری نیاز داشت. این خودرو که جیپستر نام گرفت، هرچند بر اساس همان پلت‌فرم CJ ساخته شد اما طراحی ساده‌تر و شهری‌تری داشت. جیپستر که با کد VJ هم شناخته می‌شد، تا سال 1950 روی خط تولید ماند و مجموعاً نزدیک به 20 هزار دستگاه از آن ساخته شد.

لادا نیوا

لادا نیوا توسط خودروساز اهل شوروی بنام آوتوواز طراحی و ساخته شد. این خودرو برای زمان خود کاملاً پیشرو و مترقی بود زیرا این نخستین خودروی آفرود تولیدی محسوب می‌شد که در آن از ساختار یکپارچه و سیستم تعلیق جلوی مستقل استفاده شده بود. همچنین نیوا صرفاً در شوروی باقی نماند بلکه به ایسلند، اتریش، اروگوئه و حتی بریتانیا هم صادر می‌شد. هرچند تولید این ماشین در سال 1977 آغاز شد اما همچنان ادامه دارد. لادا نیوا را می‌توان به‌عنوان جد همه کراس‌اوورهای کامپکت چهارچرخ محرک امروزی در نظر گرفت.

جیپ واگنییر

جیپ واگنییر در سال 1963 به بازار آمد و اولین خودروی 4×4 لوکس محسوب می‌شد. هرچند واگنییر بعداً به یک شاسی‌‌بلند تمام‌عیار تبدیل شد اما اوایل واقعاً ظاهری کراس‌اوور مانند داشت. این خودرو باوجوداینکه از شاسی مستقل پیکاپ استفاده می‌کرد اما شکل بدنه آن استیشن مانند بود و به همین دلیل بیشتر آمریکایی‌ها آن‌را یک استیشن با اسکلت یک پیکاپ می‌دانستند. البته شرکت کایزر که آن زمان مالک جیپ بود می‌دانست آمریکایی‌های شهرنشین علاقه‌ای به سواری خشک یک پیکاپ ندارند و به همین دلیل واگنییر مثل خودروهای سواری به تعلیق جلوی مستقل مجهز شده بود.

AMC ایگل

هرچند سوبارو مدل اوت‌بک خود را اولین کراس استیشن دنیا می‌داند اما درواقع این عنوان متعلق به AMC ایگل است. این خودرو که در سال 1979 به بازار آمد، بر اساس خودروی کامپکت کنکورد ساخته شده بود اما به سامانه چهارچرخ محرک هم مجهز بود. ایگل از شاسی‌بلندهایی مثل واگنییر که تشنه بنزین بودند کم‌مصرف‌تر بود و به لطف تعلیق مستقل جلو، سواری آن شبیه به خودروهای سواری معمولی بود. هرچند ایگل برای آفرود جدی ساخته نشده بود اما توانایی حرکت در مسیرهایی که سدان‌ها را دچار مشکل می‌کرد مثل گل‌ولای، برف و شن را داشت.

تویوتا رافور

نسل اول رافور که در سال 1994 معرفی شد، هرچند پلت‌فرم منحصربه‌فردی داشت اما برخی قسمت‌های آن‌را از معماری کرولا قرض گرفته بود. این موضوع نه‌تنها به کاهش هزینه‌ها کمک کرد بلکه رافور را تا حدودی به خودروهای سواری شبیه ساخته بود. این خودرو که رسماً آغازگر راه کراس‌اوورهای امروزی بود، به‌صورت دیفرانسیل جلو یا چهارچرخ محرک در نسخه‌های سه‌در، پنج‌در و سه‌در کابریولت تولید می‌شد.