رم‌های DDR5 که در واقع نسل جدید این حافظه‌ها هستند، احتمالا در اواخر تابستان و یا پاییز 2021 میلادی در قفسه فروشگاه‌ها در دسترس قرار خواهند گرفت. رم‌های DDR5 در واقع جایگزین رم‌های DDR4 بوده و نوید سرعت بیشتر، مدیریت بهتر انرژی، کارایی بهینه‌تر و در نهایت حافظه بیشتر به ازای هر ماژول را می‌دهند.

جهت استفاده از رم‌های DDR5 به چه چیزی نیاز داریم؟

جهت استفاده از این رم‌های جدید، به پردازنده و همچنین مادربورد سازگار با آن‌ها نیاز دارید. انتظار می‌رود در همان زمانی که این رم‌های جدید به بازار عرضه می‌شوند، نسل جدید پردازنده‌های Alder Lake شرکت اینتل نیز وارد بازار شوند؛ یعنی در نیمه دوم سال جاری میلادی. از همین حالا هم تعدادی از شرکت‌های بزرگ همانند Corsair ،Kingston و TeamGroup، خود را برای این موضوع آماده کرده‌اند.

همانند گذشته، پردازنده‌های اولیه جدید، هم رم‌های DDR5 و هم رم‌های DDR4 را پشتیبانی خواهند کرد. البته در این بین چیزی که از این قاعده تبعیت نمی‌کند، مادربوردها هستند. مادربوردها یا رم‌های DDR4 را پشتیبانی خواهند کرد، یا رم‌های DDR5، نه هر دوی آن‌ها را. دلیل این موضوع نیز این است که در هر نسل از رم‌ها، جای شیار موجود بر روی این سخت‌افزارها، تغییر می‌کند. به همین دلیل مادربورد شما تنها می‌تواند خود را با یک نوع شیار سازگار کند. بدین ترتیب نمی‌توانید یک رم DDR5 را بر روی یک مادربورد DDR4 نصب کرده و بالعکس. حتی اگر به طریقی نیز موفق به انجام این کار شوید، آنگاه به دلیل کلیدزنی (Keying) متفاوت، بازهم امکان استفاده از رم را نخواهید داشت.

در رابطه با شرکت AMD نیز باید بگوییم که پشتیبانی از رم‌های جدید هنوز مشخص نبوده و البته اکثر کاربران انتظار دارند که این کار در سال 2022 با عرضه نسل جدید CPUهای این شرکت رخ دهد. به هر حال هر زمان که مادربورد و پردازنده سازگار با رم DDR5 وارد بازارها شدند، آنوقت می‌توانیم ببینیم که این حافظه‌های جدید نسبت به نسل پیش از خود، چه مزیت‌هایی را ارائه می‌دهند.

ظرفیت‌های حافظه‌ای بیشتر

همان‌طور که می‌دانید، یک ماژول (Module) رم در واقع یک قطعه رم بوده که آن را بر روی یکی از اسلات‌های مادربورد، نصب می‌کنیم. ماژول در واقع خلاصه شده عبارت ” ماژول حافظه دو خطی” یا همان DIMM است. بنابراین اگر شخصی از کلمات “DIMM” و یا “ماژول” استفاده کرد، آنگاه می‌توان گفت که منظور وی یک قطعه رم است. حال با استفاده از فناوری DDR5، این ماژول‌ها می‌توانند در قیاس با نسل پیشین خود، ظرفیت‌های حافظه‌ای بیشتری داشته باشند. این مقدار از لحاظ تئوری، تا 128 گیگابایت است.

البته تولید رم‌های 128 گیگابایتی زمان خواهد برد و نباید منتظر عرضه چنین سخت‌افزارهایی در سال آینده باشیم. حتی اگر این موضوع را نیز در نظر نگیریم، آنگاه بازهم این مقدار حافظه رم، بسیاری بیشتر از مقدار موردنیاز رایانه‌های خانگی و یا حتی کامپیوترهای مخصوص بازی خواهد بود. بدین دلیل می‌توان گفت که حداقل در آینده نزدیک، این حافظه‌های جدید بیشتر در زمینه سرورها و سایر موارد شرکتی کاربرد دارند.

چیزی که به احتمال زیاد برای کاربران خانگی رخ می‌دهد، این است که ماژول‌های رم 16 گیگابایتی، به یک استاندارد تبدیل خواهند شد. البته برخی از شرکت‌ها همانند ADATA اعلام کرده‌اند که رم‌های DDR5 با ظرفیت 8 گیگابایتی را تولید کرده تا کاربرانی هم که نیاز زیادی به رم ندارند، بتوانند راحت‌تر از این فناوری جدید استفاده کنند.

رم‌های DDR5 سریع‌تر هستند

کاربران همیشه به دنبال رم‌هایی سریع‌تر بوده تا سرعت واکنش کامپیوترهای خود را افزایش دهند و طبیعتا رم‌های DDR5 نیز در این زمینه، حرف‌هایی برای گفتن دارند. تاکنون خبرهایی که از این نوع حافظه به گوش رسیده، حاکی از این هستند که رم‌های DDR5 سرعتی در حدود 4800 مگاهرتز و یا بالاتر دارند. اگر بخواهیم که مقایسه‌ای را ترتیب دهیم، آنگاه باید گفت که رم‌های DDR4 رده-بالا، سرعتی در بازه 3600 الی 4000 مگاهرتز دارند و البته اکثر رایانه‌ها همچنان از فرکانس 2666 استفاده می‌کنند.

علاوه بر سرعت‌هایی همانند 4800 مگاهرتز و بالاتر، به احتمال زیاد ماژول‌های DDR5 در سرعت‌های پایین‌‎تر همانند 3200 مگاهرتز و کمتر نیز موجود خواهند شد. در حالت کلی، این صنعت سرعت‌هایی همانند 8400 مگاهرتز را نشانه گرفته که بسیار بیشتر از سرعت رم‌های DDR4 است. البته تا تولید انبوه چنین رم‌هایی، راهی طولانی را در پیش داریم.

رم‌های DDR5 می‌توانند مصرف انرژی کمتری داشته باشند

انتظار می‌رود که رم‌های جدید در ولتاژهایی همانند 1.1 ولت فعالیت کنند (استاندارد فعلی بر روی 1.2 ولت قرار دارد). در اکثر موارد ما انتظار داریم که با افزایش سرعت، ولتاژ نیز افزایش یابد. کسانی که رم‌های خود را اورکلاک می‌کنند، با این موضوع آشنایی دارند. البته تولیدکنندگان در نظر دارند که رم‌هایی را به بازار عرضه کنند که در عین برخورداری از سرعت‌های بالا، در ولتاژهای کاری پایین‌تر به فعالیت بپردازند. در آوریل 2020، شرکت SK Hynix اعلام کرد که قصد دارد تا رم‌های DDR5 پرسرعت 8400 مگاهرتزی را که با ولتاژ 1.1 کار می‌کنند، تولید کند. بازهم می‌گوییم که تاریخ عرضه چنین محصولاتی، نامشخص است.

یکی دیگر از مزیت‌های رم‌های DDR5 این است که کنترل ولتاژ به وسیله خود ماژول صورت می‌گیرد. این در حالی است که پیش‌تر، مادربورد باید این کار را انجام می‌داد. علاوه بر این بر روی خود رم‌های DDR5، کد تصحیح خطا تعبیه شده است. این ویژگی باعث می‌شود که خود رم بتواند خطاهای حافظه را تشخیص داده و آن‌ها را تصحیح کند.

چه زمانی باید رم DDR5 بخریم؟

پاسخ به چنین پرسش‌هایی معمولا در گرو ایجاد نوعی مصالحه و سازش است. در حالت کلی بهتر است که پیش از اقدام به خرید سخت‌افزارهای جدید، کمی صبر کنید. در ابتدا خود ماژول‌های رم و هر سخت‌افزاری که به آن مربوط می‌شود، نسبت به سخت‌افزارهای DDR4، گران‌قیمت‌تر هستند. همچنین گذشت زمان می‌تواند شما را در راستی آزمایی وعده‌های فناوری‌های جدید، کمک کند.

مثلا بیایید شیارهای PCIe 3.0 و PCIe 4.0 را با یکدیگر مقایسه کنیم. بسیاری از قطعات اولیه PCIe 4.0 جهت خنک نگه داشتن سخت‌افزارها، نیازمند هیت سینک‌ها و فن‌های بزرگ بودند. احتمالا رم‌های DDR5 با چنین مشکلاتی مواجه نشوند، اما در هر صورت با مشاهده چنین مواردی می‌توان گفت که فناوری‌های جدید در اوایل راه خود، معمولا با مشکلاتی مواجه می‌شوند.

بهتر است که بگذاریم کسانی که خوره تکنولوژی بوده، اول رم‌های DDR5 را امتحان کنند. معمولا این افراد مشکل چندانی با رفتارهای غیرمنتظره سخت‌افزارهای جدید نداشته و این موضوع را به‌نوعی بهای کار با سخت‌افزارهای جدید به حساب می‌آورند.

برای سایر افراد، صبر کردن یک استراتژی خوب است. اگر می‌خواهید که یک کامپیوتر جدید بخرید، آنگاه رم‌های DDR4 و پردازنده‌های فعلی می‌توانند عملکردی فراتر از نیاز را در اختیارتان قرار دهند، آن هم تازه با قیمتی کمتر از تجهیزات DDR5. همان‌طور که پیش‌تر نیز بدان اشاره کردیم، حافظه‌های DDR5 بیشتر برای سرورها و ایستگاه‌های کاری مناسب بوده و لزوما کاربران خانگی احتیاج چندانی به آن‌ها نخواهند داشت. در هر صورت می‌توانید بررسی‌های منتقدین را در هنگام عرضه این سخت‌افزارها مطالعه کرده و چند ماه بعد نیز نظرات کاربران را در این باره جویا شوید تا بدین ترتیب بتوانید تصمیم بهتری بگیرید. DDR5 نوید ویژگی‌های خوبی را می‌دهد، اما اگر صبر کنید، بهتر است، زیرا هم می‌توانید سخت‌افزارها را با قیمتی کمتر خریداری کرده و هم اینکه قطعات جدیدتر، مشکلات سری‌های قدیمی‌تر را نخواهند داشت.